Chów klatkowy - kiedy nastąpi zmiana przepisów?

Projekt regulacji dotyczący chowu klatkowego kur ma ujrzeć światło dzienne już niebawem. Nieoficjalne przesłanki mówią o tym, że zakaz chowu klatkowego zwierząt gospodarskich na terenie całej Unii Europejskiej ma wejść w życie w 2027 roku. Jednak przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi deklarują, że zrobią wszystko, żeby jak najbardziej wydłużyć okres przejściowy. Szacuje się, że polscy producenci jaj utrzymujący zwierzęta w systemie klatkowym powinni mieć na wprowadzenie zmian co najmniej 15 lat. Chodzi przede wszystkim o ogromne koszty związane z przejściem na alternatywny system utrzymania drobiu

Chów klatkowy - polityka UE a dobrostan zwierząt

Głównym celem systemu żywnościowego, kierowanego przez Unię Europejską, jest zapewnienie wszystkim konsumentom świeżej i bezpiecznej żywności. Jednak w związku z negatywnym wpływem rozwiązań dotychczas stosowanych w produkcji roślinnej i zwierzęcej, prowadzony jest szereg działań mających na celu lobbowanie rozwoju rolnictwa zrównoważonego środowiskowo.

Jedną ze strategii propagowaną przez zarząd Unii Europejskiej jest szereg działań określanych mianem “Od pola do stołu”. Celem tego projektu jest rozwój ekologicznej produkcji żywności. Poza zmniejszeniem emisji gazów cieplarnianych, chodzi o poprawę dobrostanu zwierząt gospodarskich. Pod lupę brane są systemy chowu, transportu, żywienia oraz uboju zwierząt. Wszystko wskazuje na to, że w Polsce działania związane z pro-ekologicznymi i pro-zwierzęcymi zmianami w prawie UE najbardziej odczują producenci jaj konsumpcyjnych.

Zobacz także: Czy duże jaja również mogą mieć mocną skorupę? Sprawdź, jak ją wzmocnić!

Chów klatkowy - kiedy zostanie zniesiony? 

Fundacja Compassion In World Farming, której jednym z głównych celów jest poprawa dobrostanu zwierząt hodowlanych, we wrześniu 2018 roku wystartowała z kampanią “Koniec Epoki Klatkowej”. Przedstawiciele tej jednostki za cel postawili sobie zebranie miliona podpisów pod Europejską Inicjatywą Obywatelską, w której wezwano Komisję Europejską do zdelegalizowania utrzymywania zwierząt gospodarskich w systemie klatkowym.

Na początku października 2020 roku dokument wraz z ponad 1 400 000 zweryfikowanych podpisów trafił do organu wykonawczego Unii Europejskiej. Nieco więcej niż pół roku później, pod koniec czerwca 2021 roku, Komisja Europejska podjęła zobowiązanie o wycofaniu chowu klatkowego zwierząt gospodarskich na terenie całej Unii Europejskiej.

Pod koniec bieżącego roku 2023 ma zostać przedstawiony wniosek legislacyjny dotyczący opisywanej kwestii. Celem wprowadzenia tego dokumentu ustawodawczego ma być stopniowe wycofanie chowu klatkowego z produkcji zwierzęcej, a następnie jego całkowite zdelegalizowanie. To pierwsza tego typu udana inicjatywa obywatelska na rzecz gatunków utrzymywanych w celach konsumpcyjnych

Konsumenci popierają zakaz produkcji jaj w systemie klatkowym

Według danych uzyskanych dzięki badaniom przeprowadzonym przez Centrum Badawczo-Rozwojowe Biostat, ponad 80% Polaków uważa, że nioski utrzymywane w systemie klatkowym nie mają zaspokojonych podstawowych potrzeb życiowych. Ponadto, ponad 78% konsumentów deklaruje, że podczas zakupów jaj, pod uwagę biorą to, w jakich warunkach utrzymywane były kury.

Chów klatkowy kur a decyzcje marketów i dyskontów

Giganci branży spożywczej reagują na trendy propagowane przez konsumentów oraz na zmiany, które wydają się być nieuniknione. Coraz więcej dużych sieci marketów spożywczych funkcjonujących na polskim rynku wycofało ze swojej oferty jaja pochodzące z chowu klatkowego. Jako pierwsze zrobiło to Netto, pod koniec 2021 roku. W ślad za tą siecią poszło MAKRO, Auchan, Kaufland oraz Biedronka. Lidl deklaruje, że dołączy do tej grupy do 2025 roku.

Chów klatkowy już nie tak często wybierany przez producentów jaj

W 2010 roku niemalże 92% polskich jaj pochodziło od kur utrzymywanych w systemie klatkowym. Natomiast w lutym bieżącego roku wartość ta wynosiła niecałe 74%. Opisywana tendencja ma związek między innymi ze zmianami przepisów wprowadzanych w latach 2003-2012, w wyniku których na jedną sztukę drobiu musiało przypadać minimum 750 cm² powierzchni klatki. Przed wprowadzeniem poprawek dozwolona powierzchnia na jednego ptaka wynosiła 450 cm². Ponadto, producenci jaj utrzymujący kury w chowie klatkowym zobowiązani byli do wzbogacenia klatek. Wymogi te przyczyniły się do wzrostu kosztu utrzymania drobiu w klatkach nawet o 9%.

W ostatnich latach obserwuje się zwiększone zainteresowanie producentów jaj kurzych alternatywnymi sposobami utrzymywania niosek. Odsetek kur nieśnych żyjących na ściółce wzrósł z 7,1% w 2010 roku, do 19,5% w 2023 roku. Co więcej, obecnie 5,6% jaj wyprodukowanych w Polsce pochodzi od kur z wolnego wybiegu. W 2010 roku wartość ta wynosiła mniej niż 1%. Ponadto, jaja z chowu ekologicznego na chwilę obecną stanowią 1% całkowitej produkcji, czyli 10 razy więcej niż 13 lat temu.