Jak wzmocnić skorupę jaj? Czy przy dużych jajach skorupa też może być mocna?

Słaba jakość skorupek jaj jest ogromnym kosztem dla producentów jaj i niosek reprodukcyjnych. Szacuje się, że ponad 10% jaj wyprodukowanych w kurniku nie nadaje się do sprzedaży lub wylęgu.

Jeśli pogorszenie skorupy następuje z dnia na dzień u wielu kur, najprawdopodobniej jest to spowodowane jedną z chorób takich jak: zakaźne zapalenie oskrzeli (IB), choroba Newcastle (ND) czy ptasia grypa (AI). Ze względu na niedobory żywieniowe, zaburzenie procesu zazwyczaj nie przebiega tak gwałtownie, a sprawne użycie dobrze zbilansowanej paszy jest w stanie poprawić słabnącą skorupę.

Jak to zrobić? Warto pamiętać o tym, że:

• wapń stanowi podstawowy budulec skorupy. Powinien być stosowany, w zależności od fazy nieśności, w dwóch formach – część w formie pylistej, druga część w postaci kredy grubej o wielkości cząstek 2-4 mm. Grube ziarna węglanu wapnia w paszy sypkiej są wolniej rozpuszczane przez soki trawienne. Zapewnia to stabilne wchłanianie i zaopatrzenie organizmu nioski w wapń, także w okresie kiedy ptak nie pobiera pokarmu, np. w nocy, co przyczynia się do prawidłowego przebiegu procesu kalcyfikacji skorupy;
• fosfor jest drugim ważnym minerałem, choć jego działanie może być antagonistyczne do działania wapnia. Zbyt dużo fosforu w diecie zmniejsza wchłanianie wapnia w jelitach. Dzięki fitazie kura wykorzystuje fosfor z fitynianów. Ważny znaczenie ma tu stosunek fosforu do wapnia oraz odpowiedni poziom witaminy D3 (zaleca się, aby część witaminy D była w postaci hydroksyanalogów). Także minerały takie jak cynk, mangan i miedź są kofaktorami enzymów, biorącymi udział w metabolicznym procesie tworzenia matrycy powłoki skorupek jaj.
• lotne kwasy tłuszczowe (VFA), obecne w zintegrowanym programie żywienia niosek De Heus, wzmacniają skorupkę (oraz poprawiają nieśność), pozytywnie wpływając na funkcjonowanie wątroby i nerek u starszych kur tak, by procesy fizjologiczne zachodziły sprawniej;
• kury to zwierzęta nadal bardzo płochliwe, dlatego należy ograniczać hałas, aktywność i ruch pracowników wewnątrz kurników, a szczególnie nie przepędzać kur w czasie nieśności;
• skorupki jaj można też łatwo uszkodzić po złożeniu jaj, a pękanie jest jednym z najczęstszych powodów obniżenia jakości. Przyczyną tego może być skorupka jaja lub złe obchodzenie się z jajami podczas zbierania, klasyfikowania lub transportu;
• wpływ na skorupę mają upały. W okresie wysokich temperatur kury spożywają niewystarczające ilości paszy. Poza tym, kiedy jest gorąco kura dyszy, aby się ochłodzić. Powoduje to obniżenie CO2 we krwi i wejście w tak zwany stan „zasadowicy oddechowej”. Odczyn krwi staje się zasadowy i zmniejsza się dostępność wapnia dla skorupki jaja. To zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej powoduje wzrost ilości jaj w miękkiej skorupce w okresie letnim. Jeśli nie można obniżyć temperatury klimatyzacją, sytuację może poprawić kwas askorbinowy (normalnie ptaki wytwarzają go same), ponieważ łagodzi skutki stresu cieplnego poprzez obniżenie poziomu kortyzonu w osoczu u ptaka. Witamina C zwiększa wchłanianie witaminy D, która stymuluje jelitowe wchłanianie wapnia, a tym samym podnosi poziom wapnia w osoczu do poziomu, wspomagający prawidłową mineralizację kości.

Podsumowując, warto zapewnić kurom dobrą paszę i spokój, by mogły skupić się na swoim zadaniu - jeść, odpoczywać i każdego dnia znosić jajko!