Wrzody - co to takiego?
Wrzodami nazywamy uszkodzenia ściany przewodu pokarmowego – najczęściej żołądka, wywołane przerwaniem ciągłości ochronnej błony śluzowej, przez co sok żołądkowy ma dostęp do głębiej położonych tkanek. Prowadzi to do nadżerek, nacieków zapalnych, zmian martwiczych a w zaawansowanych przypadkach - do perforacji.
Występowanie
Wrzody żołądka są jednostką chorobową, na którą są narażone głównie zwierzęta starsze. Zdarzają się natomiast przypadki wrzodów u osobników w różnym wieku, stwierdzane podczas sekcji. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim tuczniki, których masa ciała przekracza 60 kg. To problem powszechnie dotykający także lochy prośne i karmiące – po uboju niejednokrotnie można zauważyć na żołądkach zbliznowacenia, świadczące o zagojonych wrzodach.
Objawy
Jedynym sposobem w 100% potwierdzającym wystąpienie wrzodów jest wykonanie sekcji zwierzęcia. Istnieje jednak wiele symptomów świadczących o ewentualnych problemach z chorobą wrzodową. Należą do nich zwłaszcza:
- blada odcień skóry i błon śluzowych,
- zmniejszenie apetytu
- krótki i płytki oddech
- bolesność brzucha
- widoczne pogorszenie ogólnego statusu zdrowotnego zwierzęcia
- ciemny kał
- padnięcia (zazwyczaj w wyniku wykrwawienia po perforacji żołądka)
Przyczyny
Wystąpienie choroby wrzodowej u trzody chlewnej nie jest spowodowane pojedynczym czynnikiem – pojawienie się owrzodzeń jest zazwyczaj winkiem nałożenia się na siebie kilku elementów. Do najczęściej wymienianych czynników ryzyka wystąpieniem wrzodów zalicza się:
- czynniki stresowe: zmiana miejsca, grupy, zmiany temperatury, obsługa fermy
- czynniki żywieniowe: miałka struktura cząstek paszy, ograniczony dostęp do paszy, głodówki
- czynniki wirusowe: niektóre bakterie i wirusy, np. PCV2 oraz Helicobakterii osłabiają barierę ochronną organizmu, sprzyjając pojawianiu się owrzodzeń
- czynniki genetyczne: tuczniki ras wysokowydajnych są bardziej narażone na występowanie wrzodów
Zapobieganie
Niejasna patogeneza występowania oraz szereg czynników ryzyka sprawiają, że profilaktyka wrzodów żołądka u trzody chlewnej obejmuje szeroki wachlarz działań. Do najskuteczniejszych z nich możemy zaliczyć:
- regularny i nieutrudniony dostęp do dobrej jakości paszy
- zapobieganie wysokim dobowym amplitudom temperatur
- ograniczenie stresu związanego z obsługą fermy
- pasza odpowiednio skomponowana pod względem surowców oraz ich struktury
- odpowiednio dobrany program szczepień
- ograniczenie przemieszczania zwierząt i nadmiernego zagęszczenia
- żywienie na mokro
Wrzody żołądka u trzody chlewnej to duży problem natury zdrowotnej, ale również ekonomicznej. Upadki dotyczą przeważnie zwierząt starszych, na których odchów i tucz zostały poniesione nakłady finansowe. W celu zmniejszenia ryzyka pojawienia się wrzodów w stadzie należy zapewnić zwierzętom odpowiednie warunki żywieniowe i zootechniczne – dopasować dobrej jakości paszę o odpowiedniej strukturze, wyeliminować głodówki, kontrolować obsadę zwierząt oraz warunki bytowe. Odpowiednia troska o wszystkie elementy może zminimalizować ryzyko pojawienia się choroby wrzodowej, a tym samym zwiększyć rentowność produkcji.
Już dziś skontaktuj się z naszym doradcą żywieniowym, by porozmawiać o profilaktyce i odpowiednim żywieniu Twojego stada!
