Co to jest ślad węglowy w rolnictwie – wszystko, co musisz wiedzieć

Co to jest ślad węglowy?

W ocenie wpływu człowieka na klimat najbardziej precyzyjnym i wiarygodnym narzędziem jest tzw. ślad węglowy. Co to jest i co dokładnie oznacza to stwierdzenie? Określa ono całkowitą sumę emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez dany produkt. Ślad węglowy obejmuje emisję: dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów szklarniowych wyrażone w ekwiwalencie CO2. Patrząc na dotychczasowe działania Unii Europejskiej, można spodziewać się, że ślad węglowy będzie ważnym wskaźnikiem oceny konkurencyjności rynkowej.

Ślad węglowy w rolnictwie – co musisz wiedzieć ?

W 2020r. Komisja Europejska przejęła dwie strategie: strategię „od pola do stołu” oraz strategię na rzecz bioróżnorodności, które mają pomóc w osiągnięciu zamierzonych celów klimatycznych. Globalne koncerny coraz bardziej koncentrują się na ograniczaniu wpływu ich produkcji na środowisko, a tym samym redukcji śladu węglowego. Przemysł spożywczy odpowiada za ok. 35% emisji CO2, a jak pokazują badania całkowita emisja gazów cieplarnianych pochodzących z hodowli stanowi ok. 17% całkowitej emisji gazów cieplarniach w Unii Europejskiej. Polskie Rolnictwo stanowi istotną część gospodarki i niezależnie jak podchodzimy do publikowanych danych, musi przejść transformację, aby sprostać wyzwaniom środowiskowym jakie są przed nim stawiane.

Ślad węglowy w rolnictwie i konieczność jego obliczenia będzie wynikała zarówno z regulacji prawnych, ale również z nacisków ze strony kontrahentów i konsumentów. Polski konsument kupuje coraz bardziej świadomie, jak podają eksperci, czas pandemii pokazał, że zaczęliśmy przykładać większą wagę do dbałości o własne zdrowie i odporność organizmu. Coraz więcej kupujących sprawdza informacje takie jak ślad węglowy produktów spożywczych czy ich pochodzenie.

Produkcja żywności i cały proces jej przetwarzania wiążą się z dużym wydatkiem energetycznym, a co za tym idzie dużą emisję gazów. Globalne korporacje działające również na polskim rynku będą wymagać od swoich parterów biznesowych, w tym również rolników, większego zaangażowania na rzecz ograniczenia emisji np. obliczenia śladu węglowego. Brak informacji o śladzie węglowym w rolnictwie może utrudnić sprzedaż produktów rolnych. Obecne i nadchodzące zmiany wymuszą na producentach żywności realną redukcję emisji gazów cieplarnianych, nie tylko na poziomie globalnym, ale w całym łańcuchu dostaw w rolnictwie. Z tego względu warto odpowiedzieć sobie na pytanie, jak obliczyć ślad węglowy.

Ślad węglowy produktów spożywczych

Ślad węglowy produktów spożywczych pokazuje jakie obciążenie dla środowiska stanowią poszczególne rodzaje żywności tj. jaka ilość gazów cieplarnianych została wyemitowana przy produkcji danego typu żywności. Jak już wspomnieliśmy powyżej, polskie społeczeństwo staje się bardziej świadome swoich żywnościowych wyborów. Coraz częściej wybieramy produkty lokalne i przyjazne środowisku. Planowane działania Komisji Europejskiej również mają zachęcać do świadomych wyborów. Strategia „od pola do stołu” zakłada wprowadzenie specjalnych etykiet na produktach żywnościowych, które będą zawierały informacje o śladzie węglowym. Na opakowaniach miałyby się pojawić kolory zielony, żółty lub czerwony, w zależności od tego, jak dany produkt wpływa na środowisko.

Obliczenie śladu węglowego produktów spożywczych nie jest łatwe i wymaga wielopłaszczyznowego podejścia w kontekście całego jego życia, począwszy od zakupu surowca poprzez wykorzystanie energii potrzebnej do jego produkcji, aż po dostarczenie gotowego produktu do klienta. 

Jednakże informacje o śladzie węglowym produktu to ważne narzędzie, które pokazuje zaangażowanie producenta w ograniczeniu wpływu jego działalności na klimat. W dzisiejszych czasach obliczony ślad węglowy coraz częściej pomaga w znalezieniu partnera biznesowego i wpływa na poprawę wizerunku na rynku. Wybór żywności pozostaje decyzją niezależną każdego z Nas, ale wszystko wskazuje na to, że będziemy wybierać produkty, kierując się nie tylko czynnikami ekonomicznymi, ale również uwarunkowaniami zdrowotnymi i środowiskowymi. 

Ślad węglowy – jak zmniejszyć jego wpływ?

Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. stanowi ogromne wyzwanie i nie jest to tylko nic nieznaczący slogan, a realny cel dla każdej europejskiej gospodarki. Zmiany będą musiały dokonać się praktycznie w każdym sektorze gospodarki, również w branży rolniczej. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w sektorze rolniczym jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej, który wynika z Europejskiego Zielonego Ładu. Ważne jest zidentyfikowanie tych obszarów, w których ograniczenie śladu węglowego jest możliwe do osiągnięcia najszybciej i w miarę możliwości najprostszy sposób. Zmniejszenie emisji gazów w całym cyklu życia produktu, a co za tym idzie, zmniejszenie jego śladu węglowego można osiągnąć np. poprzez ograniczenie zużycia zasobów (wody, energii, paliw), ograniczenie substancji toksycznych, zwiększenie trwałości produktu czy zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii. Jednakże pierwszym krokiem do skutecznego ograniczania emisji gazów cieplarnianych, jest zastosowanie narzędzi, które umożliwiają dokładne określenie wpływu swojej działalności na klimat. Takim narzędziem jest kalkulacja śladu węglowego, która umożliwia opracowanie planu redukcji emisji.